नवरंग , नवरात्राचे…… स्त्रीशक्तीचे आणि आरोग्याचे (भाग 3)
७ गर्भिणी (Pregnant Women) गरोदरपणाचा काळ खूप महत्वाचा असतो.या अवस्थेत स्त्रीने स्वतःची व पोटातल्या बाळाची काळजी घेणे गरजेचे असते.या काळात जर आईला अपुरे पोषण मिळाले तर गर्भाला त्रास होतोच.पण आईलासुद्धा पोषण कमी मिळते ज्यामुळे तिच्या शरीराची सुद्धा हानी होते.याचा परिणाम म्हणून अकाली प्रसव,गरोदरपणातील रक्तस्राव या व अशा अनेक गुंतागुंतीचे त्रास दिसतात ज्यामुळे माता व बालमृत्युच्या घटना दिसतात.
हे होऊ नये म्हणून आईने षड्रसात्म क ,चौरस आहार घ्यावा.आवश्यक प्रथिनांचे योग्य प्रमाणात सेवन करावे.लोह Calcium व Folic Acid चे नियमित सेवन करावे.मातेची मानसिक स्थिति आनंदी असावी यासाठी स्वतः आई व घरातील इतर सदस्यांनी काळजी घ्यावी.यासाठी ध्यानधारणा,योगासने,स्नेहाभ्यंग यासरखे उपाय करावेत.
८. चिंता (Sterss ) - घर - मुले- काम यांचा सुवर्णमध्य साधताना स्त्रियांची मोठ्या प्रमाणावर दमछाक होत असते.त्यामुळे स्त्रिया/गृहिणींना मोठ्या प्रमाणावर ताण-तणावांना सामोरे जावे लागते.
हे तणाव वेळीच ओळखून ते मुळापासून दूर करणे गरजेचे आहे. घरच्यांशी किवा जवळच्या मित्र-मैत्रिणींशी याबाबत बोलता येईल. यासाठी स्वतःला आवर्जून वेळ द्या. ग़रज वाटली तर ब्रेक घ्या . आवडीचे छंद जोपासा. छंद तुमच्या आयुष्याला एक वेगळीच आनंदी दिशा देतील. जीवनातील आनंद अधिक जाणवू लागेल. (फक्त TV Serials बघणे किवा gossip column वाचणे ,कुचाळक्या करणे असे छंद असू नयेत,) समस्या गंभीर वाटत असेल तर तज्ञ सायकोलोजिस्ट शी सुद्धा बोलावे.
ताणमुक्त जीवन हा आयुष्याचा भाग असू दे, Antidepressants किंवा झोप येण्याच्या गोळ्या नाही.
९. स्त्रीच्या आयुष्यातील आणखी एक महत्त्वाचा टप्पा म्हणजे रजोनिवृत्ती (Menopause ) -
टप्प्यावर मासिकपाळी हळूहळू बंद होऊ लागते . त्यामुळे शरीरातील संप्रेरकांची (Hormones) ची पातळी बदलते. बेचैनी , उष्णता वाढणे (Hot Flushes ) अंग दुखणे, भावनाप्रधान वागणूक (Mood Swings ) दिसून येतात . काही स्त्रियांना महिनोंमहिने पाळी न येणे किंवा भरपूर रक्तस्राव होणे यासारखे त्रास होतात .
त्यातच हे वय येईपर्यंत मुले मोठी झालेली असतात . त्यामुळे Generation Gap , Empty Nest Syndrome (मुले शिक्षण-नोकरीसाठी इतर शहरात किंवा देशात स्थायिक होतात) अशा गोष्टींचीसुद्धा भर पडते. स्त्रियांना आयुष्यात वेगवेगळ्या आघाडीवर होत असलेले हे मोठ्या प्रमाणातील बदल अस्वस्थ करतात. आपल्याला होणारा त्रास समजून घेणे, तो नेमक्या शब्दात व्यक्त करणे आणि या त्रासाचे उपाय शोधणे जमतेच असे नाही.
त्यामुळे Menopause जवळ आल्याचे जाणवले की वैद्यकीय सल्ल्याने वात-पित्तशामक चिकित्सा घ्यावी.
टप्प्यावर मासिकपाळी हळूहळू बंद होऊ लागते . त्यामुळे शरीरातील संप्रेरकांची (Hormones) ची पातळी बदलते. बेचैनी , उष्णता वाढणे (Hot Flushes ) अंग दुखणे, भावनाप्रधान वागणूक (Mood Swings ) दिसून येतात . काही स्त्रियांना महिनोंमहिने पाळी न येणे किंवा भरपूर रक्तस्राव होणे यासारखे त्रास होतात .
त्यातच हे वय येईपर्यंत मुले मोठी झालेली असतात . त्यामुळे Generation Gap , Empty Nest Syndrome (मुले शिक्षण-नोकरीसाठी इतर शहरात किंवा देशात स्थायिक होतात) अशा गोष्टींचीसुद्धा भर पडते. स्त्रियांना आयुष्यात वेगवेगळ्या आघाडीवर होत असलेले हे मोठ्या प्रमाणातील बदल अस्वस्थ करतात. आपल्याला होणारा त्रास समजून घेणे, तो नेमक्या शब्दात व्यक्त करणे आणि या त्रासाचे उपाय शोधणे जमतेच असे नाही.
त्यामुळे Menopause जवळ आल्याचे जाणवले की वैद्यकीय सल्ल्याने वात-पित्तशामक चिकित्सा घ्यावी.
दक्षिणात्य अभिनेत्री व दिग्दर्शक रेवती हिचा Mitra -My Friend नावाचा या नावाचा एक सुंदर सिनेमा आहे.
या मध्ये घर न मुली मध्ये रमलेली स्त्री मुलगी मोठी होत असताना जीवनात येणारे बदल स्वीकारून स्वतःचे स्वतंत्र अस्तित्त्व आवडी-निवडी यांची निवड कशी करते हे खूप सुंदररीत्या दाखवले आहे.
आपल्यालाही जीवनात वेगवेगळ्या टप्प्यांवर अशा मित्राची-खंबीर आधाराची गरज असते. पण स्वतः स्वतःचे मित्र होणे हे जास्त गरजेचे आहे. स्वतःचे प्रश्न ओळखून ते सोडवणे गरजेच्जे असते.
म्हणून या नवरात्रीच्या निमित्ताने तुमच्यातील स्त्रीशक्तिलासुद्धा बळ मिळो ही देवीच्या चरणी प्रार्थना.
।। शुभं भवतु ।।
या मध्ये घर न मुली मध्ये रमलेली स्त्री मुलगी मोठी होत असताना जीवनात येणारे बदल स्वीकारून स्वतःचे स्वतंत्र अस्तित्त्व आवडी-निवडी यांची निवड कशी करते हे खूप सुंदररीत्या दाखवले आहे.
आपल्यालाही जीवनात वेगवेगळ्या टप्प्यांवर अशा मित्राची-खंबीर आधाराची गरज असते. पण स्वतः स्वतःचे मित्र होणे हे जास्त गरजेचे आहे. स्वतःचे प्रश्न ओळखून ते सोडवणे गरजेच्जे असते.
म्हणून या नवरात्रीच्या निमित्ताने तुमच्यातील स्त्रीशक्तिलासुद्धा बळ मिळो ही देवीच्या चरणी प्रार्थना.
।। शुभं भवतु ।।
